Ένα από τα πιο μυστήρια μέρη της Ελλάδας, ίσως και του πλανήτη!
Γράφει η Νάντυ Παπαμήτσου
(για τον Ελεύθερο Τύπο και το περιοδικό ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ)
Ένα μικρό χωριό στην νότια Κρήτη… κοιτάει αιώνες τώρα το Λιβυκό Πέλαγος και στα σπλάχνα του κρύβει αμύθητους, μεγαλειώδεις θησαυρούς, βασιλικές λάρνακες, χρυσά αγάλματα με θεραπευτικές ιδιότητες, υπόγειους ποταμούς και ασκληπιεία, αρχαία μυστική τεχνολογία, πυραμίδες, παλαιότερες της Αιγύπτου, το χρυσό καράβι που έφερε τον νεκρό Ραδάμανθυ καρφωμένο στις ρίζες των Αστερούσιων Ορέων, ο τάφος του παντοκράτορα Μίνωα… θαμμένα φιρμάνια με οδηγίες και εντολές για τους άγνωστους μελλοντικούς επισκέπτες… Είναι η αρχαία Ίνατος, ο σημερινός Τσούτσουρας. Ινάτη ονομαζόταν αλλιώς η θεά Ειλειθυία που ένα μεγάλο σπήλαιο αφιερωμένο σε αυτήν βρίσκεται στην μέση του χωριού. Το σημερινό όνομα του χωριού (Τσούτσουρας) σημαίνει «πατέρας και γιός του Ρα» ενώ στους βενετσιάνικους χάρτες αναγράφεται ως Zuzzuro.
Περίεργα πράγματα και ακατανόητα. Αφηγήσεις των κατοίκων του χωριού που σε αφήνουν άφωνο. Ένα σενάριο που αγγίζει την επιστημονική φαντασία. Που στο πρώτο άκουσμά του μπορεί να χαμογελάσεις ειρωνικά, μπαίνοντας όμως και μαθαίνοντας τις λεπτομέρειες, αρχίζεις να τα χάνεις, μην μπορείς να δώσεις μια λογική εξήγηση για όλο αυτόν τον όγκο των πληροφοριών.
Μια μυστηριώδης και συνάμα υπέροχη ιστορία που ξεκίνησε από την Μινωική Κρήτη, κρυφή και ασύλητη μέχρι τα μεταπολεμικά χρόνια, όταν ένα τετραπέρατο και ατρόμητο –όπως φάνηκε στην συνέχεια- 15χρονο παιδί, ο Μανώλης Κεφαλάκης, αντιλήφθηκε και ανακάλυψε πολύ γρήγορα τα αιώνων κρυμμένα μυστικά του μαγικού αυτού τόπου. Φτωχός, ψάχνοντας για ορυκτά που θα μπορούσε να συλλέξει και να μεταπουλήσει, βρέθηκε να περιδιαβαίνει τον υπόγειο, δαιδαλώδη κόσμο της ευρύτερης περιφέρειας του Τσουτσουρα, από τον Άγιο Βασίλειο της μαρτυρικής Βιάννου μέχρι και τον Κερατόκαμπο και να βγάζει αρχαία πολύτιμα αντικείμενα από ταφικά συμπλέγματα σε ένα «κυνήγι χαμένου θησαυρού» που κράτησε για 15 περίπου χρόνια. Σύμφωνα με κάποιους ντόπιους του χωριού, η ιστορία του Κεφαλάκη ξεκίνησε στην Θεσσαλονίκη που έμενε, όταν κάποιοι τουρίστες του έδειξαν τυχαία στον δρόμο έναν χάρτη με αρχαιολογικούς τόπους και πιο συγκεκριμένα του τόπου του. Κατάφερε να αποσπάσει τον χάρτη και να έρθει εσπευσμένα στην νότια Κρήτη, προκειμένου να ξεκινήσει το «έργο» του. Μέχρι που ήρθε η πρώτη του σύλληψη το 1962 και αφού ομολόγησε –ύστερα από αρκετό ξύλο- την αρχαιοκαπηλική του δραστηριότητα στα κρατητήρια της αστυνομικής διεύθυνσης Ηρακλείου, φυλακίστηκε για 3 χρόνια. Εκεί φάνηκε ότι όλα θα τελείωναν. Η συνέχεια όμως είναι πιο συναρπαστική, τόσο για τον Μανώλη Κεφαλάκη, που τίποτα δεν μπορούσε να τον σταματήσει, όσο για τον απλό κόσμο, τους ντόπιους που παρακολουθούν αυτή την ιστορία από κοντά, αλλά και για εμάς, που τόσα χρόνια μετά, προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε τις πληροφορίες που άφησε ο Κεφαλάκης και που κρατάν ακόμα ζωντανές τα παιδιά του.
ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΕΙΛΕΙΘΥΙΑΣ, Ο ΟΡΘΙΟΣ ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ ΚΑΙ Ο
ΑΝΔΡΟΓΕΩΣ
Ο Κεφαλάκης επανέρχεται και για 3 χρόνια ανασκάπτει το σπήλαιο της Ειλειθυίας στο σημερινό κέντρο του χωριού. Δεν βλέπει τίποτα μπροστά του, δεν φοβάται κανέναν, δεν υπολογίζει τους ξυλοδαρμούς που υπέστη, θέλει μόνο να φτάσει εκεί… γνωρίζει πως κάτι πολύ σημαντικό κρύβει αυτή η σπηλιά. Έφτασε μετά από μήνες μέσα στην σπηλιά στους τάφους του Ραδάμανθυ και του γιού του Μίνωα και της Πασιφάης, Ανδρόγεω. Θαμμένοι όρθιοι όπως άρμοζε σε βασιλιάδες! Ο Κεφαλάκης συλλαμβάνεται εκ νέου, φυλακίζεται και έρχονται μεγάλα φορτηγά στο χωριό να φορτώσουν τα ευρήματα. Άλλα μέσα στην σπηλιά και άλλα φυλαγμένα στο σπίτι του. Κάποια είχαν εξαφανιστεί ήδη κυρίως προς τον νότο, μέσω θάλασσας. Τα χρυσά κοσμήματα ανεκτίμητης αρχαιολογικής αξίας, τα πήλινα και χάλκινα ευρήματα, τα αφιερώματα στην θεά της γονιμότητας, παίρνουν τον δρόμο για το μουσείο του Ηρακλείου. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι είναι στα υπόγεια του… ακόμα, άλλοι λένε πως «χάθηκαν» κατά έναν περίεργο τρόπο στην διαδρομή. Όπως και να έχει, αυτά τα ευρήματα είναι γεγονός, υπήρξαν, υπάρχουν ακόμα, απλά δεν ξέρουμε αν δεν πρέπει να εκτεθούν για κάποιον λόγο που μόνο το μουσείο γνωρίζει, ή κάποιοι άλλοι τα χαίρονται στις ιδιωτικές τους συλλογές, μακριά από την μινωική γη.
ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΟΥ ΡΑΔΑΜΑΝΘΥ ΚΑΙ Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΥΛΗ!
Ο Κεφαλάκης λίγα χρόνια πριν τον θάνατό του, αποφάσισε να μιλήσει. Είναι ίσως ο μαναδικός που γνωρίζει τόσο καλά τον υπόγειο ονειρικό κόσμο του Τσούτσουρα, ξέρει σπιθαμή προς σπιθαμή τι κρύβει η μήτρα των βουνών στις ρίζες των Αστερούσιων. Ίσως θέλησε να εξιλεωθεί κατά κάποιο τρόπο. Ποτέ δεν αρνήθηκε την αρχαιοκαπηλική του δράση, όμως πάντα, ακόμα και στις διηγήσεις του, μιλούσε με έναν ανεξήγητο αλλιώτικο, μυστηριώδη σεβασμό για ό,τι είδε και έζησε μέσα στις σπηλιές του Τσούτσουρα. Έγινε μια συνέντευξη στα πλαίσια τηλεοπτικής εκπομπής, από την γνωριμία μας όμως και έπειτα οι σχέσεις μας ήταν άριστες, σχέσεις εμπιστοσύνης, που μέχρι σήμερα τις έχω και με τα παιδιά του.
«Το χρυσό καράβι είναι εκεί…» μου εκμυστηρεύτηκε σε μια από τις πολλές συζητήσεις που είχαμε τα καλοκαίρια του ‘96 και ‘97 στο σπίτι του. «Φαίνεται αμέσως, μετά από 2-3 μέτρα μπαίνοντας από την καταπακτή που σου είπα και περπατώντας έναν διάδρομο όχι πολύ μακρύ. Εκεί είδα κάτι αντικείμενα φτιαγμένα από ένα υλικό που δεν ήταν γνωστό σε μένα. Δεν ήταν μάρμαρο. Ούτε κάποιο άλλο ορυκτό, ούτε πλαστικό. Δεν ξέρω τι ήταν όλα αυτά ούτε μπορώ να στα περιγράψω. Αν πας εκεί που σου λέω, θα τα δείς. Εκεί είναι ακόμα, είναι αδύνατον να σηκωθούν»
Αυτά του τα λόγια τα μετέφερα στον αείμνηστο Γιάννη Φουράκη. 6-7 χρόνια πιο πριν έχει εκδόσει το βιβλίο του «Ιχνιλάτησις» στο οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ είχε αναφέρει ότι αυτή η άγνωστη ύλη, μέρος μιας απόκοσμης αρχαίας τεχνολογίας, «πουλήθηκε» στους Αμερικάνους τον καιρό εκείνο με αντάλλαγμα την κατασκευή του παν/μιου της Πάτρας και του Ηρακλείου… Πληροφορίες που κανείς δεν γνωρίσει πώς ο Φουράκης συνέλεξε –αφού δεν είχε γνωρίσει ποτέ από κοντά τον Κεφαλάκη- και που ένα μεγάλο μέρος τους συμπίπτουν με τα λεγόμενα του ιδιόρρυθμου αρχαιοκάπηλου. Η αλήθεια είναι ότι και οι ντόπιοι θυμούνται ξένους επιστήμονες ( ή και πράκτορες;) να κατεβαίνουν εκείνα τα χρόνια (1960-1963) στον Τσούτσουρα και όλο το χωριό να είναι αποκλεισμένο με την πρόσβαση στις ανασκαφές να είναι απαγορευτική για τον απλό κόσμο. Όλα τα βουνά, οι δίδυμες σπηλιές του, κρυφές και φανερές είσοδοι στον υπόγειο κόσμο των Αστερούσιων, όλα μπλοκαρισμένα! Που είναι η αλήθεια; Και που το ψέμα; Σίγουρα κάτι σπουδαίο έκρυβε τούτη η γη μα κανείς υπεύθυνος ποτέ δεν είπε τίποτα. Μέχρι και σήμερα.
ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ-ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΣΤΗ ΧΡΥΣΗ ΛΑΡΝΑΚΑ
Εκείνα τα καλοκαίρια του 2007, ο Κεφαλάκης μιλούσε συνέχεια για το θεραπευτήριο κάπου κοντά στο φαράγγι του Μιντρή. «Πρέπει να αποκαλυφθεί» μου έλεγε με μια επιμονή . «Εκεί είναι ένα χρυσό μεγάλο άγαλμα που έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Δίπλα του κυλάει ένα ποτάμι, με ήσυχα νερά. Και υπάρχουν λουλούδια. Δεν είναι τα λουλούδια που γνωρίζουμε. Είναι σαν τεχνητά. Εκεί είναι και το φιρμάνι. Αν τηρήσεις αυτά που λέει, θα θεραπευτείς. ΑΝ όμως όχι, τότε μικροοργανισμοί αόρατοι στο ανθρώπινο μάτι σε κατατρώνε, σε αφήνουνε σκελετό». Τον άκουγα με προσοχή. Ώρες ώρες χανόμουν στην αφήγησή του, ήταν τόσο μαγευτική που δεν ήθελα να τον αμφισβητήσω, δεν μπορούσα να του το κάνω αυτό. Δεν μπορεί, σκεφτόμουνα, δεν μπορεί όλα αυτά να είναι αλήθεια... Αλλες φορές απλά αφηνόμουν να αναρωτηθώ: Πώς έχει φτιάξει όλο αυτό το σενάριο στο μυαλό του; Γιατί το υποστηρίζει με τόση θέρμη; Τι πραγματικά έχει αντικρύσει μπροστά στα μάτια του και τι είναι κατασκεύασμα μιας ομολογουμένως μεγαλειώδους φαντασίας που όμοια της ούτε ταινία στο Χόλυγουντ δεν φτάνει. «Να ξέρεις» συνέχισε, «οι μινωίτες θεραπεύονταν. Υπάρχουν τάματα χρυσά, αφιερώματα, όλα είναι μέσα στο νερό, δεν πείραξα τίποτα»
Πριν από λίγες μέρες, συζητούσα με την κόρη του την Φανή για το θεραπευτήριο πίνοντας καφεδάκι κοντά στο κύμα… Νοέμβριο μήνα στον νότο. «Πες μου Νάντυ, τι ήταν αυτό το χρυσό άγαλμα; Τι τεχνολογία ήταν αυτή και πως γινόσουν σκελετός αν παράκουγες τα λόγια του φιρμανιού; Θυμάμαι μου έλεγε ότι υπήρχε και άλλη είσοδος που εκεί βρισκόταν ένας μαύρος μαρμάρινος σκύλος. Αυτός πετούσε από τα μάτια του ακτινοβολία και σε σκότωνε. Ο πατέρας μου ήθελε όλα αυτά να βγούνε στην επιφάνεια. Αλλά το κράτος ποτέ δεν ήταν με το μέρος του. Πάμπολλες φορές ζήτησε τα νόμιμα εύρετρα και ποτέ δεν του έδιναν σημασία. Ο πατέρας μου δεν γινόταν να σταματήσει. Η ζωή του ήταν εκεί μέσα»
Η ιστορία με τον Μανώλη Κεφαλάκη κλείνει, τυπικά, λίγο πριν πεθάνει.
Υποδεικνύει στις αρχές ένα σημείο στον Άγιο Βασίλειο Βιάννου. Ανήμπορος να περπατήσει, κτυπημένος από εγκεφαλικά, υποβασταζόμενος κατέβηκε μ ε αρχαιολόγους, αστυνομία, δήμαρχο και τηλεοπτικές κάμερες σε ένα μικρό χαραδράκι και χτυπώντας την κατσούνα του είπε: «Εδώ σκάψτε. Εδώ είναι η ολόχρυση λάρνακα με ολόχρυση σαρκοφάγο ενός που μοιάζει με βασιλιά. Βγάζει ένα εκτυφλωτικό φως. Εδώ, στα 70 εκατοστά». Οι ειδικοί απεφάνθησαν ότι η πληροφορία είναι ανακριβής διότι η είσοδος δεν είναι φανερή. Ο χώρος χαρακτηρίστηκε αρχαιολογικός, η ανασκαφή όμως δεν έγινε ποτέ.
Τώρα πια όλες αυτές οι ιστορίες μένουν στην ανάμνηση των παιδιών του και των ανθρώπων που έφταναν από όλα τα μέρη της Ελλάδας να τον γνωρίσουν και να ακούσουν από τα χείλη του αυτά που είδε και έζησε στον υπόγειο ονειρικό κόσμο του Τσούτσουρα. Αυτός ο αμύθητος αρχαιολογικός θησαυρός, που μπορεί το μέγεθός του να είναι πολύ μικρότερο από αυτό που περιέγραφε ο Κεφαλάκης, είναι κρυμμένος εκεί. Και μπορεί να είναι εκεί για πολλούς αιώνες ακόμα.
Όταν θα φτάσει η ώρα, θα βγουν και αυτά στο φως, θα τα λούσει ο ελληνικός ήλιος και για άλλη μια φορά θα λάμψει η Ελλάδα.
